Chris Sebrechts
Commentatoren maken de balans op
Het zijn bijzondere tijden. Nu we elkaar niet meer persoonlijk kunnen ontmoeten, gaan we veel meer op het internet, en sturen we ook meer berichtjes. Daar zijn veel positieve gedachten bij, er is medeleven en solidariteit, maar er zijn ook kritische boodschappen die tot nadenken stemmen. Commentatoren maken de balans op: beter dan ooit zien we nu wat er in onze wereld fout gelopen is.
Deze commentaren sluiten aan bij een preek van Hugh Palmer – een Britse pastor – over wat God ons doorheen die crisis wil zeggen. Palmer ziet de crisis als een reminder die ons herinnert aan het feit dat er iets fundamenteels fout zit met deze wereld. De crisis is een haltuitroep die de mens tot bezinning dwingt.
de moderne mens kent die boodschap niet
In Genesis had God al duidelijk gemaakt dat een leven zonder Hem zou leiden tot moeite, verdriet en dood. God herhaalde dat meermaals in het Oude Testament, bijvoorbeeld doorheen de Babylonische spraakverwarring. Die leidde tot de stopzetting van de torenbouw – het eerste megafaillissement in de vastgoedsector. Hij gebruikte ook profeten om het Joodse volk erop te wijzen dat het fout bezig was, en dat het daarvoor een hoge prijs zou betalen. Gods geboden en verboden beogen het welzijn van de mens, en wanneer we zijn woorden negeren leidt dat onvermijdelijk tot schade, verdriet en ellende. De profeten riepen op om zich af te keren van het egoïsme, om goed te doen in plaats van kwaad, en terug te keren naar God. De moderne mens kent die boodschap niet, en door alle drukte van het leven hoort hij Gods zachte stem niet meer. Het geweten schroeit dicht wanneer de cultuur luid een andere boodschap propageert en men jarenlang tegen het geweten ingaat.
Kwetsbaar en fragiel
De coronacrisis schudt ons leven en de ganse wereld door elkaar, op een radicale en ongeziene wijze. Plots zien we hoe kwetsbaar en fragiel we zijn – ook in het westen, en dat ondanks onze wetenschap en technologie. Alle agenda’s, alle toekomstplannen… vallen in het water. Wie ver weg van huis was in een exotische bestemming, moet haastig terugkeren. Ook alle grootspraak stopt, want we zijn de controle kwijt en de illusie dat we almachtig zijn is doorprikt. Ook de afgoden van onze tijd zijn machteloos. De god van het geld is heel veel van zijn kracht verloren. De grote namen in de sport, muziek en film – de eigentijdse idolen – zijn plots weer gewone sterfelijke mensen, en ook zij zien nu dat hun bezigheden eigenlijk niet zo belangrijk zijn. Rijk en arm – iedereen zit opgesloten in zijn kot, het lijkt wel een verplichte retraite. Het credo van het genieten als het hoogste goed klinkt niet meer overtuigend en de reclameboodschappen verstommen.
De actiepunten van Greta Thunberg
Nu pas horen we hoe de natuur klinkt zonder al dat lucht- en autoverkeer en zien we hoe de lucht weer zuiver wordt. De sinds vele decennia verstoorde balans tussen economie en ecologie wordt op radicale wijze omgegooid. Het lijkt wel dat de schepping bij monde van een microscopisch klein virus protesteert tegen onze veel te grote voetafdruk, en dat de actiepunten van Greta Thunberg nu van bovenuit tegen onze wil worden doorgedrukt. De coronacrisis corrigeert de waardeschaal want velen stellen zich vragen bij onze moderne gejaagde manier van leven in een kwetsbare geglobaliseerde wereld waarin alles ondergeschikt is aan winstmaximalisatie.
Vraagt God doorheen die crisis niet dat we onszelf in vraag stellen? Wat vinden we echt waardevol in het leven? Denken we slechts aan onszelf of gaat ons hart uit naar anderen in nood? Is dit geen moment om niet enkel in de letterlijke, maar ook in de figuurlijke zin, onze handen te wassen?
Externe Hulp bij de Bron van alle leven
Hoe verloopt deze bezinning? Zoeken we via yoga en meditatie rust en kracht in onszelf of gaan we voor Externe Hulp bij de Bron en Oorzaak van alle leven? En wat als het leven hier zou eindigen – voor de ouderen onder ons dringt deze vraag zich nu toch op. Zijn we klaar om God te ontmoeten? Is Hij voor ons een Volslagen Onbekende, of houden we van Hem, en weten we ons door Hem bemind? Of kennen we Hem, maar overheersen toch de schuldgevoelens omdat ons doen en laten niet echt op orde is? Op welk fundament is ons leven gebouwd – op zand? Of op de rots – op de woorden van Jezus? Blijft ons huis overeind in de storm, en kunnen we in goede en kwade dagen op Hem vertrouwen? Of stort ons huis nu in?
Er is een golf van solidariteit, en velen komen door de crisis tot bezinning. Maar wat wanneer de druk toeneemt en het ons echt veel zal kosten? Geldt dan het recht van de sterkste en gaan we dan terugplooien op onszelf? Of wanneer straks het gewone leven hervat, hervallen we dan in de oude patronen – ieder voor zich – en geven we de afgoden – de eigentijdse varianten van de Mammon, Venus of Bacchus – terug een ereplaats?
Wat het zwaarst is, moet het zwaarst wegen
Gaan we onze kwetsbaarheid en onze permanente nood aan Externe Hulp en interne vernieuwing inzien? Of beter nog, verleggen we de focus? Wat het zwaarst is, moet het zwaarst wegen: de juiste vraag is niet wat God voor mij kan betekenen – wat ik eruit kan halen – maar wat ik Hem kan aanbieden. Gaan we een relatie met God opbouwen of verdiepen, en leven volgens Zijn waarden? Zodat we nu Zijn steun kunnen ervaren en los kunnen komen van egoïsme en van slechte gedachten en verlangens, en ook voorbereid zijn op een ontmoeting met Hem, wanneer dit leven voorbij is?
